Zomer 2020 we zitten in de lockdown en Nanette en ik zitten bij mij in Aalsmeer in de tuin aan het water met een hapje en een drankje en raken zo in gesprek over dat wij maar boffen, dat we zo buiten en vrij op een woonark wonen, we kunnen in ieder geval nog naar buiten…. en zwemmen.
Enfin het gesprek komt op het feit dat het wel steeds moeilijk wordt om een woonboot te kopen en het ook steeds duurder wordt, omdat er eerder minder dan meer ligplaatsen zijn en vooral dat dit allemaal zo verschilt per gemeente.
Komt dit nou door een imago-probleem? wij komen tot de conclusie dat we best wel trots mogen zijn, tenslotte is waterwonen een waardevolle en unieke woonvorm die behoort tot het Nederlands immateriële erfgoed, vanwege een eeuwenoude traditie en cultuur van wonen en werken op het water.
Deze eeuwenoude traditie en cultuur van wonen en werken op het water, heeft mede gezorgd voor de economische opbouw van Nederland, gezien ook de vele werkwoorden en gezegden in de Nederlandse taal.
Bijvoorbeeld alleen al in de provincie Friesland woonde en werkte er rond begin 20ste eeuw, 1900 schippersfamilies aan boord, in de Roef, van hun Skûtsjes.(1)
Het bekende skûtsjesilen komt hier uit voort, de Schipper van de deelnemende Skûtsje moet uit een Friese schippersfamilie komen.
Ook hebben wij nog steeds een grote bruine vloot, waarvan de meeste ex werkschepen zijn met een rijke historie.
Het bestaanrecht van vele stichtingen op het gebied van varend erfgoed en waterwonen: zoals Landelijke woonboten organisatie, Vlot, erfgoedhaven Rotterdam, Federatie varend Erfgoed Nederland, Skutsjesilen, Centrum varend erfgoed Hoorn.
Amsterdam heeft rond de 2800 woonschepen: In het in 2016 vastgestelde waterbeleid zet de gemeente in op het behoud van maritiem erfgoed, waaronder historische woonschepen, -vaartuigen en -arken, in Nederland totaal zo’n 18000 waterbewoners. buiten onze grote binnenvaart schepen waar mee men behalve varend woont ook nog werkt.
De gemeente Amsterdam vindt dat de geschiedenis van de stad ook op het water zichtbaar moet zijn. Monumentale woonboten moeten daarom voor de stad bewaard en bewoond blijven. Projectleider Martine van Lier: “Wij streven ernaar de buitenwereld te laten zien dat woonbootbewoners met veel geld en inspanning de geschiedenis van de stad mede in stand houden en geen waterzwervers zijn.’’ (bron Parool 6-12-2019)
Bij deze laatste opmerking blijkt maar weer anno 2019, dat er blijkbaar nog steeds een negatief beeld bestaat van de “waterbewoner”, zelfs nadat er jaren een Prins van Oranje op een ark gewoond heeft in de hoofdstad.
Gelukkig komen er ook wel nieuw projecten zoals schoonschip in Amsterdam Noord, geheel klimaat neutraal en energie zelfvoorzienend. Maar het is belangrijk dat de waterbewoners een kleurrijk en gemêleerd gezelschap kan blijven, met andere woorden ook betaalbaar en buiten de bestaande hokjes….. wel zo leuk!
Hierna kwam de vraag bij Nanette en mij op, staan we eigenlijk al op de lijst van immaterieel erfgoed van Nederland? Nee dus, wel de Strontrace en Skutsjesilen, maar nog niet ons gehele cultureel erfgoed waterwonen.
tja en toen……. kwam ik deze filosofische uitspraak tegen….
Rabindranath Tagore
Indiaas mysticus, dichter en Nobelprijswinnaar literatuur (1913) 1861-1941
Je kunt de zee niet oversteken door alleen naar het water te staren.
aan de slag dus………..
Margreet Elfring
Stichting Behoud Cultuur Waterwonen in Nederland 