#omdenken – oplossingen – ruimte voor (immaterieel) erfgoed waterwonen
Waterwonen is NU ……… immaterieel erfgoed NL.
Erfgoed waterwonen beschouwt als “een belangrijk kenmerk” het wonen op het water als identiteit van waterbewoners. Het waterwonen is een kleurrijk geheel: Want ondanks de verschillen zijn er genoeg overeenkomsten, bij een eerste ontmoeting heerst er toch vaak een gevoel van herkenbaarheid en gemeenschappelijke identiteit.
Zie onze aparte pagina: ruimte voor immaterieel erfgoed in de omgevingsvisie
Samenwerking
Erfgoedwaterwonen zoekt nadrukkelijk de samenwerking met de andere waterwoon-organisaties en overheden: Hoe houd je het Immaterieel erfgoed waterwonen springlevend?, zie de brochure van KIEN over:
Waarom dit handboek?
Dit technisch handboek bevat alle aandachtspunten en overwegingen die komen kijken bij het ontwikkelen van waterwoningen. Het is belangrijk om, voordat er gestart wordt, kennis te nemen van de belangrijkste verschillen tussen de diverse ontwikkelingsfases om gedurende een ontwikkeling niet voor verrassingen te komen staan, dit handboek is ook voor overheden om het waterwoon-proces te kunnen stroomlijnen.
Dit handboek is gerealiseerd door 3 eindejaarsstudenten van Avans University of Applied Sciences die hierop zijn afgestudeerd, in samenwerking en onder begeleiding van Dutch Lotus.
Waterwonen is…….. diversiteit in een gemeenschap en een economische waarde
Voor herontwikkeling en dus financiering van een watergebied of haven is waterwonen een oplossing.
Zoals de erfgoed havens die zijn ontwikkeld in Amsterdam, Rotterdam, Groningen, Leeuwarden etc.
Diversiteit is van toegevoegde waarden voor een stad of dorp een win-win situatie dus.
Een inspirerend voorbeeld is de schepencaroussel :“Het is toch wel heel bijzonder dat Den Haag nu ook op de lijst staat van steden die bij de Schepencarrousel horen”, zegt Wethouder Bredemeijer. Er zijn hiermee nu 25 plaatsen in Nederland waar markante historische schepen kunnen aanmeren.
3 nieuwe ligplaatsen in Den Haag
Waterwonen is ………. ook de toekomst!
1. Klimaatadaptatie >: Waterwonen is klimaatbestendig vanwege het meebewegen in het water.
2. Bodemdaling: maatschappelijke kosten zoals infrastructuur zouden op de langer termijn goedkoper kunnen zijn voor waterwonen dan voor landwonen: als waterzuivering en energie opwekken ter plekke kunnen worden gerealiseerd.
3. houtskeletbouw daar zijn heel veel woonboten al van gebouwd en je bereikt CO2 reductie, ook gebruik te maken van bestaande woonboten (circulair) zonder ligplaats en die te verduurzamen.
4. ruimte te kort op het land, woningsnood, herinrichting oude havens.
5. meer waterberging, nieuw water maken.
6. een waterwoning is makkelijk verplaatsbaar, flexibel dus, tiny houses, tijdelijke plekken woningnood.
7. meer natuurwaarde, onderzoek gaande naar onderwaterleven een betonnen bak is kunstmatig rif waar het onderwaterleven aanhecht en leeft.
8.Economische waarden: bijvoorbeeld Amsterdam zonder woonschepen-boten is ondenkbaar. Er is daar zelfs een wandelroute en een woonbootmuseum. Toeristen vinden waterwonen leuk en zijn belangstellend. Dit blijkt ook uit de grote belangstelling voor woonboten van toeristen om te verblijven.
Waterwonen is .. tiny en verplaatsbaar
Sander Waterval –Wikkelboat.nl : Stadmaken op het water = Watermaken
Water als buitenruimte beter benutten voor de stad met meerjaren programmering en een karakteristieke invulling passend bij betreffende havenbekken/binnenwater, dmv wateratlas.
Ervoor zorgdragen dat mooie initiatieven uit de stad niet tussen wal en schip raken maar gerealiseerd kunnen worden met Rotterdamse daadkracht.
Waterwonen is ……. een eerste levensbehoefte
In verband met de huidige woningnood zijn alle woonplekken belangrijk en de waterbewoners hebben over het algemeen bewust voor waterwonen gekozen. Er is dus behoefte aan, ook bij jongeren. Waterwonen willen wij dan ook doorgeven aan de volgende generatie. Het is aan de overheid om in deze behoefte te voorzien.
Onze enquete 2021 is ingevuld door 500 enthousiaste waterbewoners.
Waterwonen is……. een verrijking
Wij willen hiermee het bewustzijn van de kwaliteiten van waterwonen vergroten en dat de gemeenten waterwonen zien als verrijking van hun gemeenschap.
Podcast waterwonen-wijk schoonschip en de Ceuvel woonboten het kan wel! >
De Ceuvel woonboten op de kant! circulair >
Tijdelijke ligplaatsen voor schepen, zie voorbeeld den Haag >
VPDElta Dutch water innovations>
De visie die ten grondslag ligt aan een nieuw beleidskader heeft als kern inzake huisvesting het beschermen van waterwonen tegen ongelijkheid. Dat het beleid past binnen het mensenrechtelijk kader, maakt het waterwoon-leven mogelijk en wordt zo voldoende ondersteund.
Hierdoor wordt ook rechtszekerheid en duidelijkheid gecreëerd.
Waterwonen is…….. inspiratie, natuur en duurzaam
Zo speelden de bewoners zonder ontwikkelaar de woonwijk
Schoonschip Amsterdam het klaar.
Een drijvende woonwijk in het Johan van Hasseltkanaal, een zijkanaal van het IJ in Buiksloterham, Amsterdam-Noord. In deze ecologisch en sociaal duurzame wijk wonen we sinds begin 2020 met 46 huishoudens op 30 arken. De helft van de arken is twee-op-één-bak, de drijvende variant van twee-onder-één-kap. En dan hebben we op één bak ook nog een gezamenlijke ontmoetingsplek gerealiseerd.
Schoonschip geldt nu als voorbeeld voor Buitenlandse zaken als export-product
Waterwonen is ………klimaatbestendig
We hebben een missie: klimaatverandering verergert het ruimtetekort op het land. De stichting Blue Revolution wil meer mondiale bewustwording over de mogelijkheden van het wateroppervlak voor voedselvoorziening en verstedelijking. In 2021 richt het bestuur de aandacht
op het verder versterken van bestaande activiteiten. De stichting is mede-initiatiefnemer van het Nationaal onderzoeksprogramma Floating Future.
De stichting ondersteunt het Nationaal onderzoeksprogramma met de eigen website, bijeenkomsten, de Denktank en fondsenwerving.
De website biedt in combinatie met berichten op social media kansen om wereldwijd te communiceren met belangstellenden. De Denktank bestaat uit gezaghebbende deskundigen met kennis over, ervaring met en een netwerk in drijvend bouwen. Voor fondsenwerving wordt
komend jaar een Raad van Advies ingericht.
In 2023 wil de stichting een uitvoerbaar plan hebben voor het bouwen van een drijvende stad voor logistiek, energie, humanitaire functies of wonen.
Onderzoek drijvende woonwijk
Het project Veenetië is een onderzoeksproject naar de technische als LCC haalbaarheid van een drijvende woonwijk als oplossing in gebieden met bodemdalingsproblematiek en potentieel wateroverlast risico.
Dit onderzoek, gebaseerd op een real life case in de provincie Utrecht heeft aangetoond dat de gekozen aanpak een wijk creëert die flexibel is en geen last heeft van dalende bodem. Het beweegt op het water en kan daardoor goed water bufferen. Het is daarmee een bodemdaling- en klimaatbestendige wijk. Balance d’eau heeft hier als prominent kernteam lid en financieel een bijdrage aan geleverd. Dit project is gepresenteerd tijdens het nationaal congres bodemdaling van november 2019
Gemeente Woerden, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Provincie Zuid-Holland, Provincie Utrecht, Programma aanpak Veenweiden, Bestuurstafel Infrastructuur en Bodemdaling Alphen, Gouda en Woerden, ORG-ID, Sweco, Witteveen+Bos
Deense start-up laat studenten duurzaam wonen op het water
Voor het ontwerp van de drijvende studentenwoningen heeft de oprichter van Urban Rigger, Kim Loudrup, de Deense architect Bjarke Ingels ingeschakeld. De opgestapelde containerwoningen van 680 vierkante meter bieden ruimte voor vijftien woonunits, balkons en openbare groenvoorziening voor de studenten.
“A Floating community”
Duurzaam verwarmen
Voor het verwarmen van de containerwoning heeft Urban Rigger een warmtepomp ingezet, die het zeewater gebruikt waarop de woning drijft. In tegenstelling tot aarde, kan water de warmte in de woonruimtes beter vervoeren. Daarnaast zijn de containerwoningen voorzien van zonnepanelen, om de nodige stroom op te wekken. Hiermee zegt de start-up zowel het energieverbruik als de vaste lasten van de studenten te verminderen.
Door bestaande containers aan het einde van hun levensduur te gebruiken, zegt Urban Rigger niet alleen CO2-uitstoot te besparen, die ontstaat nadat containers worden verbrand, maar ook de CO2-uitstoot te besparen die wordt veroorzaakt door het bouwen van nieuwe woningen. Volgens het bedrijf leveren de drijvende containerwoningen een CO2-reductie op van 1.100 ton ten opzichte van nieuwe woningen.
Goedkoop alternatief
Naast gebruik van milieuvriendelijke materialen, hoopt de start-up studenten in Kopenhagen een duurzaam en goedkoop alternatief te bieden voor huisvesting. Door de woningen op te stapelen en te laten drijven, wil Urban Rigger meer ruimte in de stad over houden en daarmee de leefbaarheid van de stad vergroten.
Het tij keren – waterwonen vlot trekken
Zoals ze bezig zijn in Dordrecht met klimaatadaptatie zien onderzoekers Waals en De Graaf het graag, maar die langetermijnvisie ontbreekt volgens hen nog bij veel landelijke en lokale politici. Waar de Verenigde Naties het drijvend bouwen al omarmen, maken gemeenten in Nederland nog plannen om te bouwen in uiterwaarden van rivieren en laag gelegen polders. Dat tot verbazing van de onderzoekers.
“Het gaat langzamer dan ik voor ogen had. De grootste uitdaging is het gebrek aan urgentie bij bestuurders en politici. Je hebt de politieke besluitvorming nodig en dan wordt er nog heel erg conventioneel gedacht. Ik denk dat het drijvend bouwen heel goed past in de Nederlandse traditie”, zegt De Graaf.
Waals vindt dat dat ook mee moet worden genomen in de plannen van het nieuwe kabinet. “Neem voor nieuwe steden en energie-eilanden drijvend bouwen mee als alternatieven. Er is technologie om te heien in zakkende polders, maar er is ook drijvend alternatief. We hebben het er veel over in het buitenland, maar we doen er zelf in Nederland nog weinig aan.”
De kosten voor het drijvend bouwen zullen in eerste instantie hoger zijn, maar dat moeten we volgens Waals zien als investering, waarmee we met onze kennis op termijn geld kunnen verdienen. “De Deltawerken waren ook duur, maar die kennis is nu een exportproduct.”
Stichting Behoud Cultuur Waterwonen in Nederland 